中越文化交流源远流长,历史上,中国的传统音乐对越南产生了深远的影响,主要表现为秦汉铜鼓音乐、宋元戏曲音乐和明朝宫廷雅乐在越南的传播和影响。中国戏曲艺术进入越南以后对越南传统戏剧艺术产生了一定影响且有一些变化,如越南㗰剧音乐的结构不像中国戏曲属于曲牌连套体,越南戏剧音乐对于文本的影响不像中国传统戏曲那么大。越南在明朝时期就有组织地主动从中国引入宫廷雅乐,尽管越南现在的宫廷雅乐不再有原来的规模,但保存较完好。本文通过对三个主要时期不同音乐形式的分析,探寻中越两国传统音乐的渊源,窥见越南传统音乐中的中国元素。
Từ lâu,Trung Quốc và Việt Nam đã có sự giao lưu văn hóa. Trong lịch sử,âm nhạc truyền thống Trung Quốc đã có ảnh hưởng sâu rộng đối với Việt Nam,chủ yếu thể hiện ở sự truyền bá và ảnh hưởng của trống đồng thời Tần-Hán,nhạc kịch thời Tống-Nguyên và nhã nhạc cung đình thời Minh. Sau khi nghệ thuật kinh kịch Trung Quốc du nhập vào Việt Nam,nó đã tác động đến nghệ thuật hát tuồng truyền thống của Việt Nam và tạo nên một vài thay đổi. Ví dụ,kết cấu của nhạc tuồng Việt Nam vốn thuộc thể liên bội,khác với kinh kịch Trung Quốc,và ảnh hưởng của nhạc tuồng Việt Nam đối với các loại văn bản cũng không lớn như kinh kịch truyền thống Trung Quốc. Vào thời nhà Minh,Việt Nam đã chủ động du nhập nhã nhạc cung đình Trung Quốc một cách có tổ chức. Tuy rằng nhã nhạc cung đình hiện nay ở Việt Nam không còn quy mô như ban đầu nhưng vẫn được bảo tồn toàn vẹn. Từ sự phân tích về các hình thức âm nhạc khác nhau trong những thời kỳ lớn,bài viết tìm về nguồn cội của âm nhạc truyền thống hai nước Trung-Việt,và có được cái nhìn sâu sắc hơn về các yếu tố Trung Quốc trong âm nhạc truyền thống Việt Nam.
There is a long history of cultural exchanges between China and Vietnam. Chinese traditional music has exerted a profound impact on Vietnam,mainly manifested in the spread and influence of bronze drum music in the Qin and Han periods,opera music in the Song and Yuan periods,and court music in the Ming period. After entering Vietnam,the Chinese opera influenced as well as changed the traditional Vietnamese drama art. For instance,different from Chinese opera,the structure of Vietnamese Tuồng could not be classified to the category of Qupai Style. The influence of Vietnamese opera music on the text was also not as great as that of traditional Chinese opera. As early as the Ming period,Vietnam began to take the initiative to introduce court music from China in an organized manner. Although the current court music in Vietnam has no longer maintained the original scale,it is still well preserved. By analysing different musical forms in these major periods,this article tries to explore the historical linkage between Chinese and Vietnamese traditional music,and to get a glimpse of the Chinese elements in Vietnamese traditional music.